Müslümanlar Cebeli Tarık Boğazı’nı geçerek İber Yarımadası’na (İspanya) yerleşmiş daha sonra burada 800 yıllık bir medeniyet kurmuşlardı.
İlme verdikleri değer sayesinde birçok alim yetiştirmiş, buradan da Hıristiyan Ortaçağ Avrupa’sına ve ilmin yayılmasına ön ayak olmuşlardı.
Müslümanlar araştırmalarında mevcut ilimleri reddetmemiş, bilakis üzerine ilaveler yaparak geliştirmişlerdi. İslam alimleri eski Yunan çevirileri yanı sıra, Hint ve İran kültürüne ait önemli eserleri Arapça’ya kazandırmışlardı.
Endülüs ilmin beşiği olarak biliniyordu. Öyle ki, Hıristiyan bir öğrenci olan ve Endülüs’de matematik bilimleri okuyan Gerbert, daha sonra Papa II. Sylvester (946-1003) olarak tanınmıştır. İspanya’ya Müslümanlar tarafından eğitilmesi için gönderilen bir öğrencinin ileride ünlü Roma-Cermen İmparatoru Şarman olduğunu kaçımız bilir? (742-814) (Siyasal ve Kültürel İslam Tarihi, çev. Salih Tu, M.Ü. İlahiyat Vakfı Yay. , İstanbul)
İNCİL İHMAL EDİLMESİN DİYE ARAPÇAYA ÇEVİRDİLER
Peki, Aragon’un ilk kralı I.Peter’in pek çok Hıristiyan’ın aksine sadece Arap harflerini yazdığını biliyor muydunuz? Aynı zamanda Arap edebiyatına da düşkündü. O dönem İslam eserlerine öyle bir ilgi vardı ki, Kurtubalı Alvaro, Hıristiyanları, Müslümanların kitaplarıyla çok fazla meşgul olmakla ve İncil’i ihmal etmekle suçluyordu. Hatta, İslam eserleri öyle ilgi görüyordu ki, Sevillalı John adlı bir papaz, en azından kendi dinleri hakkında biraz bilgi sahibi olsun diye İncil’i Arapça’ya çevirmek zorunda kalmıştı. (Prof. Dr. Ahmed İsa, age, 280)
Bütün Avrupa, İslam kültürüne çok saygı duyuyordu. Öyle ki, Avrupalı idareciler kendi fikirlerini topluma kabul ettirebilmek için İslam eserle- re aitmiş gibi gösteriyordu.
AVRUPA BİLİMİNİN BAŞLANGICI
İbn-i Sina’ın İslam Medeniyetinin en büyük tıp eseri Kanun’dur. Gerard adlı bilim adamı bu eserin “bilim tarihinde asla yok olmaması gerektiğini ve olağan üstü bir etkisi” olduğundan bahseder.
Farabi’nin batı düşüncesine etkisi çok önemlidir. Kur’an’ı temel alan eserleri Albertus Magnus ve St. Thomas Aguinas’ı etkilemiş ve dahası bu ilim adamların tercümeleri Avrupa biliminin başlangıcı olarak kabul edilir. (ArabicThoughtandthe Western World, New York: FrederickUngard Yay., 1964.)
BATININ ÇALDIĞI ESERLER
St. Thomas Aquinas birkaç eserinin doğrudan Farabi’den alıntı yapmış, hatta kelimesi kelimesine tekrar içerdiği görülmüştür. (ArapicThough- tand Western World, s. 30)
Hatta buna bazı örnekler verelim: Akinolu Thomas, açık bir şekilde 503 kez İbn-i Rüşd’ten alıntı yapmış… Hatta Batı, kendi bilim adamlarının adını Arapça isimle anmamak için “latince” çeviri yapmıştır. Yani İbniRüşd dememek için Averroist demiş… Ölümünden yüzyıl gibi kısa bir süre sonra İmam-ı Gazali’nin eserleri de İbranice ve Latince’ye tercüme edilmiştir. (Şahlan, “al-Gazâlî fî Manzûme’l-Fik- ri’l-Yahûdî”, ss. 195-213)
İMAM-I GAZALİ’NİN ETKİLEDİĞİ İLİM ADAMLARI
Yahudi ilim adamları Gazali’nin eserlerini büyük bir dikkat ve titizlikle inceledi. Sadece felsefi eserlerini değil tasavvufi eserlerini de inceleyerek bir bakıma kaynak göstermeden kendilerine mal etmişlerdir.
İmam-ı Gazali’nin eserlerini okuyup etkilenen Batılı ilim adamları bir yandan şükranlarını sunarken, bir yandan da eserlerinden alıntı yapmışlardır. Mesela Dante, Gazali’nin eserlerinde geçen “Miraç” bahsinden ilham alarak ünlü İlahi Komedya adlı eserini yazdığı söylenir. (Smith, age., s. 223-224)
Dahası; Descartes, Pascal, Montaigne, Hume, Thomas von Aquin gibi Batılı felsefeciler Müslüman İlim Öncüleri’nden etkilenmiş ve eserlerini buna göre inşa etmişlerdir. Buna ilave olarak gelelim günümüze; eğer imkan verilse aramızdan nasıl ilim adamı çıkacağına örnek olarak, Nobel Ödüllü Prof. Ahmet Sancar, BioNTech aşısını bulan Prof. Dr. Uğur Şahin ve Özlem Türeci’yi gösterebiliriz. Yine uluslararası standartlardaki bilim adamımız Prof. Dr. Fuat Sezgin’i 5 unutmamamız gerekir.
Dergimize abone olmak için tıklayın!
İlk yorum yapan olun